Risico’s
De risicobeheersing is gebaseerd op een integrale en cyclische risico-inventarisatie en -beoordeling. Daarbij hebben we nadrukkelijk een koppeling aangebracht aan de doelstellingen van Meerlanden om het risicomanagement en het prestatiemanagement te versterken. In totaal achten wij een twintigtal risicodomeinen (clusters van risico’s) het meest relevant. Bij de classificatie van de relevantie van deze risico’s zijn zowel de huidige kans op het voordoen van een mogelijke gebeurtenis alsook het mogelijke gevolg betrokken.
Onderstaand lichten we de belangrijkste risico’s voor Meerlanden toe en beschrijven we beknopt de mitigerende maatregelen die we treffen.
Strategie en changemanagement
In dynamische tijden is strategische en operationele wendbaarheid van groot belang. Verkeerde strategische keuzes of haperende uitvoering kunnen de organisatie voor langere periode op achterstand zetten. Daarom heeft Meerlanden een gedegen proces van strategievorming gedefinieerd. Wij hebben daarbij oog voor onze omgeving en we weten wat onze stakeholders van de organisatie verwachten. Strategische speerpunten zijn benoemd en worden effectief gecommuniceerd. Om de strategie doelmatig om te zetten naar actie en operatie gebruikt Meerlanden de OGSM-methodiek (Objectives, Goals, Strategies, Measures). Grote strategische projecten, zoals VANG, worden door ons ingebed in een professionele projectorganisatie waarbij we alert zijn op de specifieke risico’s.
Politiek en bestuur
Meerlanden verleent haar diensten voor een belangrijk deel aan haar aandeelhoudende gemeenten. Inzichten en voorkeuren kunnen voortdurend wijzigen. Het vertrek van gemeenten als klant kan de continuïteit van Meerlanden in gevaar brengen. Voor Meerlanden staat onze klant bovenaan en wij zetten in op een hoge klanttevredenheid, opdat we ook op lange termijn met elkaar verbonden blijven. We zijn met onze klant voortdurend in dialoog over de te bereiken doelstellingen.
Regisseursrol
Meerlanden wil een regisseursrol vervullen op het gebied van duurzame grondstofstromen. Deze rolinvulling binnen de keten komt niet vanzelfsprekend. Meerlanden profileert zich als kennisleider op het gebied van meervoudige waardecreatie in de grondstofketen en zoekt actief de samenwerking met ketenpartners. Wij streven naar voldoende schaalgrootte om onze impact verder te vergroten. Met een programmatische aanpak geven wij vorm en inhoud aan dit proces.
Operationeel management
De kwaliteit en doelmatigheid van de door ons of in onze opdracht uitgevoerde werkzaamheden beïnvloeden de tevredenheid van gemeenten en bedrijven als klant. Het bepaalt ook of wij een gezonde en rendabele bedrijfsvoering kunnen realiseren. Om hierin steeds verder te verbeteren besteden we aandacht aan het verhogen van het lerend vermogen van de organisatie. Daartoe is het van belang steeds meer procesgestuurd en datagestuurd te werken. ICT ondersteunt het primaire proces en het management in de aansturing van het bedrijf. Gaat er iets mis in de automatisering, dan kan dat een negatief effect hebben op de registratie van de bedrijfsvoering en de financiële administratie. Daarom zijn de belangrijkste ICTbeheersprocessen geformaliseerd en wordt de naleving hiervan gemonitord. Nieuwe IT-systemen worden geïmplementeerd om snel en transparant inzicht te bieden in de belangrijkste operationele prestaties.
In haar bedrijfsvoering maakt Meerlanden daarnaast intensief gebruik van materieel en middelen zoals voertuigen en containers. Het is belangrijk dat deze in voldoende mate beschikbaar zijn voor de operatie. Uitval van- en schade aan materieel en middelen leidt tot verstoring in de bedrijfsvoering en heeft financiële consequenties. Daarom zet Meerlanden in op versterking van haar assetmanagement om de voortdurende beschikbaarheid van haar materieel te bevorderen.
Klanttevredenheidsonderzoeken geven ons inzicht in de aspecten waar de dienstverlening nog beter kan. Managementsystemen voor kwaliteit, arbo en milieu, zoals ISO en VCA, ondersteunen hierbij. Onze meeste activiteiten zijn VCA en ISO 9001 en 14001 gecertificeerd. Eindproducten als compost zijn voorzien van de juiste keurmerken.
Personeel en organisatie
Onze medewerkers zijn de cruciale schakel in onze dienstverlening en bedrijfsvoering. Daarom is het personeelsbeleid van Meerlanden erop gericht de kwaliteit en kwantiteit van al onze medewerkers, zowel leidinggevend als uitvoerend, op het juiste niveau te hebben en te houden. In een gespannen arbeidsmarkt is dit extra van belang. Onderbezetting kan negatief uitwerken op het vermogen van de organisatie om haar bedrijfsvoering en dienstverlening optimaal te houden. Daarom zetten wij in op goed werkgeverschap en bevorderen proactief onze aantrekkelijkheid als werkgever. Een vitaliteitsbeleid en ziekteverzuimpreventiebeleid maken daar onderdeel van uit. Goede arbeidsmarktcommunicatie gaat gepaard met effectieve recruitment en onboarding van nieuwe medewerkers. Er zijn ontwikkelprogramma’s beschikbaar en de medewerkerstevredenheid wordt gemonitord.
Cybercrime
Cybercrime vormt wereldwijd een van de grootste bedreigingen voor ondernemingen. Meerlanden is daarvoor evenmin immuun. Daarom hebben we organisatorische en IT-technische beschermingsmaatregelen gedefinieerd en monitoren we voortdurend de effectiviteit daarvan. Daarmee beogen we tevens vervolgrisico’s te reduceren, zoals operationele verstoringen en het verlies van privacygevoelige informatie. Een periodieke externe toets op de deugdelijkheid van deze maatregelen maakt onderdeel uit van deze aanpak.
Veiligheid
Veiligheidsincidenten en -calamiteiten kunnen een grote impact hebben op de organisatie, maar ook op haar omgeving. De kans op calamiteiten is niet groot, maar de impact kan fors zijn. Om de kans hierop zo klein mogelijk te houden, besteden we veel aandacht aan veiligheid. Het VCA veiligheidsmanagementsysteem draagt bij aan het signaleren en voorkomen van onveilige handelingen en onveilige situaties. Specifieke awareness programma’s worden ingezet om het veilig werken continu onder de aandacht te houden. In de directe omgeving van de vergister wordt gewerkt op basis van ATEX-explosieveiligheidsrichtlijnen. Ons calamiteitenplan en onze BHV-organisatie zijn opgezet om de gevolgen van een eventuele calamiteit zo goed mogelijk op te vangen.
Compliance management, vergunningen en wetgeving en fraudebeheersing
De activiteiten van Meerlanden zijn in belangrijke mate vergunningplichtig en worden gekaderd door wet- en regelgeving. Deze zijn aan verandering onderhevig. Mede daarom hanteren we complianceprogramma’s die borgen dat wij voldoen aan de vereisten die door wetgever en bevoegd gezag aan ons gesteld worden. We monitoren dit voortdurend en zetten in op een constructieve relatie met de externe belanghebbenden. Op onze hoofdvestiging in Rijsenhout vinden veel activiteiten plaats. In de directe omgeving van deze vestiging staan woonhuizen. De bewoners kunnen hinder ondervinden, zoals lawaai- of geuroverlast. Wij hebben een buurtcommissie ingesteld waarmee wij alle belangrijke ontwikkelingen bespreken. Zo kunnen we inspelen op eventuele overlast en deze in overleg met de buurtbewoners terugdringen.
Zoals nagenoeg elke organisatie heeft ook Meerlanden rekening te houden met frauderisico’s. Meerlanden heeft uitgebreide preventieve, detectieve en corrigerende maatregelen genomen en voorbereid om het risico op fraude zo veel mogelijk te beperken. In 2022 is een integrale frauderisico analyse uitgevoerd waarmee de organisatie de fraude risico’s identificeert en vertaalt naar beheersmaatregelen. De fraude analyse heeft 46 fraude risico factoren geïdentificeerd. Vervolgens zijn per fraude risico de mogelijke impact en de getroffen beheersmaatregelen beoordeeld en in welke mate we in control zijn over de risico’s. We hebben geconcludeerd dat het fraude risico door de getroffen beheersmaatregelen aanvaardbaar klein is. Bij enkele risico’s leveren enkele aanvullende beheersmaatregelen relatief eenvoudig een verdere bijdrage aan het verlagen van het fraude risico. De fraude aanpak bij Meerlanden is ingebed in het integriteitsbeleid. Onderdeel daarvan is de gedragscode en het bijbehorende klokkenluidersprotocol. Er is een integriteitscoördinator voor de uitvoering van het beleid en een awarenessprogramma wordt ingezet om het belang van integriteit voortdurend onder de aandacht te brengen.